نکات ضروری درست نوشتن زبان فارسی در اینترنت
در
آموزش در این نوشتار با نکاتی ضروری در مورد درست نوشتن متون فارسی،
اصول ویرایشی و نگارشی و همچنین برخی از غلطهای رایج، برای بهتر و درست
نوشتن در اینترنت و وبلاگ نویسی، آشنا میشویم.
نیمفاصله چیست؟
نیمفاصله در واقع مثلِ فاصله (Space)
حروف را از هم جدا میکند اما فرق آن با فاصله (Space) این است که
نیمفاصله، دو حرف را بدون اینکه بین آنها فاصله بیفتد، از هم جدا میکند.
مثلاً «نیم فاصله» و «نیمفاصله» را مقایسه کنید. در حالت اول بین «نیم» و
«فاصله» یک فاصله وجود دارد یعنی من برای نوشتن «نیم فاصله» از یک فاصله
بین «نیم» و «فاصله» استفاده کردهام در حالتی که در «نیمفاصله» بین
«نیم» و «فاصله» از نیمفاصله استفاده کردهام.
برای نوشتن
برخی واژهها در فضای کامپیوتر و اینترنت باید از نیمفاصله استفاده کنیم.
مثلاً «رفتهام» نه «رفته ام» و یا «کتابها» نه «کتاب ها» و یا «خوشچهره»
نه «خوش چهره». در نوشتن افعالی که از دو واژهی مستقل تشکیل شدهاند هم
باید این نکته را رعایت کرد. مثلاً «من محمد را دوستدارم» نه «من محمد را
دوست دارم.» زیرا «دوستداشتن» یک فعل هست و باید سر هم چسبیده شود. ممکن
است گاهی کلمههایی را که از چند قسمت تشکیل شدهاند، برای بهتر دیده شدن،
جدا نوشته شوند.
چگونه نیمفاصله استفاده کنیم؟
برای گذاشتن نیمفاصله، به اندازهی
راههای رسیدن به خدا، راه هست! با استفاده همزمان از کلیدهای
Ctrl+shift+2 میتوانید در فضای ورد و یا در صفحات اینترنتی نیمفاصله
بگذارید. اگر دوست ندارید از این سه کلید استفاده کنید، میتوانید بستهی صفحه کلید استاندارد فارسی
(Standard Persian Keyboard For Windows) را روی ویندوزتان نصب کنید و
با استفاده از کلیدهای shift+space نیمفاصله بگذارید. ممکن است اول کار
عادت نداشته باشید اما پس از چند روز کاملاً به گذاشتن نیمفاصله عادت
میکنید.
فکر میکنم در این مورد خوب نوشته باشد.
ادامه در ادامه ی مطلب ↓
کاربرد و شیوهی استفاده از گیومه
کاربردهای معمول گیومه شامل موارد زیر است:
۱. سخنی که به طور مستقیم از جایی یا کسی نقل شود (نقل قول مستقیم).
۲. اسمها، لغات و واژگان خاص، عنوانها، اصطلاحات فنی و یا علمی (فقط برای بار اول)
نکته مهم: قبل از ویرگول، نقطه ویرگول، علامت
سوال و علامت تعجب، نیازی به فاصله نیست اما بعد از این علائم باید یک
فاصله گذاشته شود.
کاربرد و شیوهی استفاده از سه نقطه
کاربردهای معمول سه نقطه شامل موارد زیر است:
۱. واژه، عبارت، جمله و با پاراگراف حذف شده.
۲. و غیره.
۳. ادامه یک عبارت که ذکر آن موجب دراز شدن متن میشود.
۴. داستانی که خواننده میتواند آن را حدس بزند.
نکته مهم این است که سه نقطه باید به واژهی قبلش چسبیده باشد و تنها از سه نقطه استفاده شود؛ نه بیشتر.
مثال: من به آثار فیلسوفان مختلفی از جمله نیچه، هگل، کانت، هانتیگتون و… علاقهمندم.
نکات دیگری که باید هنگام نوشتن به
یاد داشته باشیم این است که در یک نوشته خوب نباید تناقض، مغالطه و یا
بیانصافی و یکجانبهگرایی مشاهده شود. بهتر است جملات کوتاه و قابل فهم
باشند و فونت و سایز مناسب برای نوشته انتخاب شود و رنگ نوشته و پسزمینه
طوری انتخاب شوند که چشم خواننده اذیت نشود و واژگان به راحتی قابل تشخیص
باشند.
برخی اشتباهات مرسوم:
۱. تنوین با عبارات فارسی به هیچ وجه همراه نمیشود. «مخصوصاً» درست است
اما «گاهاً» اشتباه است؛ زیرا «مخصوص» عبارتی است که ریشه عربی دارد اما
«گاه» واژهای است که در اصل فارسی است.
۲. در عباراتی
که از زبان دیگری وارد زبان ما میشوند، باید به جای حرف T، از «ت»
استفاده شود نه «ط». مثلا «نرمافزار متلب» نه «نرمافزار مطلب» و یا
«امپراتور» نه «امپراطور». سایر عبارتی که از زبان غیر عربی وارد زبان
فارسی میشود نیز باید با حروف اصلی فارسی نوشته شوند.
۳. عبارت «بر علیه» اشتباه است و باید نوشته شود «علیه».
۴. اشتباه گرفتنِ « غ » و « ق » در بین نویسندگان
زیاد دیده میشود که باید دقت بیشتری شود و حداقل یک بار با جستجو در
گوگل، از املای صحیح عبارت، مطمئن شوید.
۵. استفاده از « ة »ی مونث چه در صحبت کردن و چه
در نوشتن، اشتباه است. اشتباهات رایجی که روحانیها و مذهبیها هم زیاد
مرتکب آن میشوند. مثل «خواهران محترمه».
۶. علائم جمع عربی نباید برای جمع بستن کلمات فارسی استفاده شود. همان مثال معروف: «آزمایشها» نه «آزمایشات».
۷. بنویسیم «استادان»، نه «اساتید». زیرا «استاد» یک واژهی فارسی است.
ویرایش آنلاین متنهای فارسی
برای ویرایش متنهای فارسی مثلاً نوشتههای وبلاگ و یا پایاننامهتان میتوانید از سایت ویراسباز استفاده کنید. این سایت در مراحل اولیه است و فقط برخی از موارد مثل نیمفاصلهها را میتواند تصحیح کند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد غلطهای مشهور املایی و دستوری زبان فارسی، میتوانید به تارنمای زبانفارسی و یا فرهنگستان زبان و ادب فارسی (در حال حاضر در دسترس نیست) مراجعه کنید.
گرچه
اخیرا تلاش بیشتری برای درست نوشتن علائم و جملات نگارشی میکنم و توجه
بیشتری به دستور زبان فارسی دارم اما هنوز هم در گوشه و کنار نوشتههایم
بهخصوص نوشتههای قدیمی، غلطهای نگارشی به چشم میخورد. حقیقتاً با این
شبانهروزی که بیشتر از ۲۴ ساعت نیست، من وقت ویرایششان را ندارم. اگر شما
هم نکات دیگری را در نظر دارید که دانستنش به خوانندگان کمک میکند، خوشحال
میشوم به من یادآوری کنید.
امیدوارم نوشتهی مفیدی بوده باشد.
ل